Planetang Tagalog

Geodetic Observations and Modeling of Time-varying Deformation at Taal Volcano, Philippines Mga obserbasyon ng GPS ay nagsasabi na ang bulkang Taal ay "buhay",  ibig sabihin,  ang magma mula sa ilalim ay dumadaloy patungo at palabas mula sa magma chamber...Patunay na dapat ipagpatuloy ang pag-iingat sa paligid ng bulkan. Laging tumingin sa mga babala ng Phivolcs.

Ang Magnitude 7.2 na lindol na kapangyayari sa Bohol kahapon ay dulot ng paggalaw ng mga microplates (maliliit na platong pantektoniko) sa gitnang Kabisayaan. Ito ay dahil sa paggalaw ng mga microplates na ito ay maaring mula sa mga thrust faults na dulot naman ng kabuuang kompresyon ng buong rehiyon. Ang kompresyon na ito ay mula ng paggalaw pakanluran ng Philippine Sea Plate (at pagpapailalim nito sa Philippine Trench) at pasilangang Sundaland Plate na pumapailalim sa Negros Trench (at Manila Trench). Ang Philippine Fault naman ay matatagpuan sa Silangang bahagi nito, subalit ito'y may kakaibang paggalaw at walang direktang relasyon sa nagngyaring lindol. Ang lindol na ito ay may relasyon sa nakaraang lindol noong Pebrero 2012, na may lakas o Magnitude na 6.8. Ang dalawang lindol na ito ay may halos pareho ng lalim (halos 20 km) at may paggalaw na pa-kompresyon sa direksyong WNW-ESE, na nagsasabi na ang mga ito ay dulot ng mababaw na mga thrust faults, at maaring ma

Ano ba ang kaldera ng isang bulkan?   Ang Kaldera ng bulkan ay isang pormang heolohikal na halos bilog ang hugis at karaniwang natatagpuan sa tuktok o edipisyo ng bulkan. Ito ay nabubuo dahil sa pagkaubos ng magma sa ilalim ng lupa,   dahil sa pagsabog ng bulkan,   o kaya’y dahil sa pagdaloy nito palayo sa lalagyan ng magma (magma chamber). Ang paligid ng mga kaldera ay karaniwang may mga biyak (o faults).   Ang mga biyak na ito ay nagpapatunay na may paggalaw ang bahagi na ito (karaniwang bumababa ang sahig ng kaldera kumpara sa mga paligid nito).   Halimbawa,   isang grupo ng mga kaldera ay matatagpuan sa tuktok ng Olympus Mons (Mars), ang   pinakamalaking bulkan sa Solar System.   Ang mga kaldera na ito ay nagpatung-patong, dahil sa patuloy na pagbaba ng sahig ng kaldera (dahil sa sunud-sunod pagkaubos ng magma sa ilalim nito----dahil sa pagsabog ng bulkan,   o kaya ay pag-anod ng magma sa ilalim patungo sa ibang lugar).   Ang Olympus Mons ay may   taas na 22 km at may lapad

Ang pinakamalaking buwan ng planetang Saturn, Titan, ay lubhang kakaiba: mayroon itong hangin o   atmosphere na halos tulad ng komposisyon ng sa ating Mundo (Nitrogen karamihan). Ang laki ng Titan lubhang mas malaki sa ating sariling buwan at sa planetang Mercury,   subalit mas maliit sa sa planetang Mars. Larawan: Kaliwa: Titan,  kumapara sa ating mundo,  at sa ating buwan. Kanan: Infrared at visible na larawan ng Titan: ang kaulapan/hangin o atmosphere ay bughaw at makapal Ang mga lawa at kabundukan ay maaaninag sa ilalim nito. (Mula kay C. Witte,  at NASA Planetary Photojournal) Sa kasalukuyan, ang Titan ay tinitingnan nang pabalik-balik na Cassini spacecraft---ang pangunahing instrumento sa pagmamapa nito ay ang radar, na tanging gamit na may ganap na signal na tumatagos sa makapal na kaulapan nito.   Larawan:  Ang mapa ng lupain sa Titan, base sa sukat ng Cassini Spacecraft (mula sa NASA Planetary Photojournal) Ang lupain sa ibabaw ng Titan ay kinalalagyan ng

Ang bilang ng mga crater (sa loob ng lawak ng lupain) ay ginagamit na paraan upang malaman ang edad (heolohikal) ng mga batuhan. Ang maraming bilang ng mga crater ay nagsasabi na ang batuhan ay may kalaunan na,   at ang madalang na bilang ng mga ito ay nagsasabi na ang ibabaw ng lupa ay nasa mas murang edad pa. Ang kaunting bilang ng crater ay dahil sa ito’y natabunan na muli ng mga prosesong pambulkan,   o kaya’y dahil sa erosyon o pagkatabon ng mga batuhan mula sa ibang bahagi ng lupain. Ginagamit ang bilang ng crater bilang pang-estima ng edad ng mga batuhan sa ibang planeta,   kapag hindi maaring gamitin ang mga paraan ng panukat   na ginagamit sa daigdig---tulad ng paggamit ng mga isotope,   at mga pagkakasunod-sunod na stratigrapiya ng mga batuhan. Ang pagbibilang ng mga crater na ito ay ang ginagamit sa pagtataya ng mga edad ng ibabaw ng mga planeta,   at ng mga buwan ng Jupiter at Saturn. Ang ating sariling buwan,   halimbawa,   ay mayroong dalawang bahagi:   ang bahag

Ano ang mangyayari kapag ang isang meteor (bulalakaw) ay tumama sa lupa? Ang mga bulalakaw ay maaring galing sa mga asteroid --- na gawa sa mga bato, metal (Nickel-Iron), at iba pang mga elemento na nagmula pa sa mga sangkap sa pagbuo ng Solar System. Mayroon ding iba’t-ibang laki ng mga sangkap na ito, mula sa kasin liit ng mga alikabok (dust particles), hanggang sa laki na halos pamplanetarya, tulad ng mga asteroid na Ceres (diametro at 950 km) at Vesta (525 km ang diametro). Bagamat ang karamihan sa mga asteroid ay nasa pagitan ng orbit ng Mars at Jupiter, mayroong ilan sa mga ito ay tumatawid sa orbit ng Mundo (ex. Near-Earth Objects o NEAs), at ang ilan dito ay nahihigop ng grabitasyon ng mundo at bumabagsak sa lupa bilang meteorite o bulalakaw.   Larawan. Mga orbit ng mga asteroid. Makikita na ang marami ay tumatawid sa orbit ng daigdig. Mula sa Solar System Dynamics Group, NASA JPL. Ang maliliit na mga bulalakaw ay kadalasang nasusunog at sumasabog sa itaas ng

Ang mga bulkan na natatagpuan sa planetang Mars at Venus at sa buwan ng Jupiter na Io ay lubhang malalaki kumpara sa mga bulkan ng ating mundo.   Bakit?   Ang edipisyo o “flanks” ng mga bulkan ay gawa sa patuloy na pag-anod ng mga lava o tunaw na bato,   mga abo mula sa pagputok nag bulkan,   at iba pang mga bato na nanggagaling sa ilalim na lalagyan ng magma.   Dahil sa patuloy na pagputok ng bulkan,   ang mga edipisyo ay patuloy na lumalaki, dahil sa pagpatung-patong ng mga batong nabanggit…   Larawan:   Tagiliran ng mga bulkan at mga bundok:   Pinakamataas:   Olympus Mons (22 km ang taas),   Mars;   Mt. Everest sa Mundo (ilalim,   kanan); Maxwell Mons, Venus (ilalim, sa kaliwa). (Mula kay Mark Garlick)   Ang mga planeta ay karaniwang mas maliit ang gravity sa mundo,   kaya’t ang mga bato sa tagiliran ng bulkan ay mas kayang tumaas---mas kayang labanan ng friction ang pahatak na gravity sa proseso ng pagtarik nito.   Ganun din,   ang kawalan ng paggalaw ng mga plato t

Nabanggit natin na ang mga lugar na malalim ay mga lubugan nga mga platong pantektoniko, o "Trench/es". Ang Pilipinas ay mayroong ilang mga lubugan (o Trenches o kaya Subduction Zones) , nabibilang dito ang Manila Trench, Philippine Trench, Negros Trench, Cotabato at Trench. Ang mga ito ay kung saan ang isang mas "dense" ay lumulubog sa isa pa. Ang sitwasyon na ito ay naghuhudyat sa pagkakaroon ng mga lindol, at pagsibol ng mga bulkan. Kung inyong mapapansin, ang mga lindol sa kanlurang Luzon ay naka-linya o naka-halang na pa Hilaga-Timog, mula sa Mindoro patungo sa malapit sa Ilocos at tuluy-tuloy pa-Taiwan. Ito ay dahilan sa pagkakalapat ng dalawang plato pantektoniko, sa kanilang tuluyang pag-usad at pagkakadikit sa isa't isa, na pinagmumulan ng mga lindol, sa tinatawag nating harap ng lumulubog na plato o "slab". Ang rehiyon na ito ay tinatawag na Wadati-Benioff Zone (WBZ). Ang pangunahing mga lubugan sa Pilipinas ay dalawa na magkaha