-
Perlas na bilog, saan mangyayari ang malakas na lindol?

Sa kasalukuyang panahon, maari nang malaman ang lokasyon ng pagmumulan ng posibleng lindol, at ito'y sa pamamagitan ng GPS at block models. Ang mga GPS ay nagbibigay ng direksyon at bilis ng galaw ng mga blokeng tektoniko, ganun na rin ang sitwasyon ng pagkabara ng mga fault at lapatan ng mga subduction zones. Habang gumagalaw ang mga blokeng tektoniko, ang mga lugar na nakabara ay siyang pumipigil sa paggalaw ng mga ito, at doon naiiipon ang elastikong lakas (o potensyal ng depormasyon o tinatawag na naipong elastikong strain----lakas na tulad ng nababanat na goma ng tirador, halimbawa, ay maaring bumigay at umigkas. Ang pag-igkas na ito ay ang pagmumulan ng lindol).

Sa paggamit ng block models, maaring gamitan ng “inversion”, isang matematikal na paraan para malaman ang kinalalagyan ng mga lugar sa mga fault o sa mga subduction zones na nakabara[1]. Kapag ang lokasyon ng mga ito'y nalaman, dapat na ibawas ang pagdulas ng fault mula sa mga naganap na lindol sa lugar (indikasyon ng pakawala ng mga elastikong strain) upang magkaroon ng ideya kung alin ang mga lugar na nakabara ang pinakaposibleng bumigay dahil sa sobrang laki ng pagkaipon ng elastikong strain. Isa sa mga tagumpay na maipapakita ng ganitong pamamaraan ay sa Chile Trench, dalawang beses: noong April 1, 2014 Mw 8.2 sa Iquique sa may hilagang Chile Trench at ganun din noong may lindol na Mw 8.3 sa Illapel (Sept. 16, 2015), sa timog ng Chile Trench[2]. Sa dalawang pagkakataon na ito, ang lugar na nakabara at may pinakamalakas na posibilidad na pagmulan ng lindol ay matagumpay na natukoy.

[1] Galgana G., et al. (2014). Assessing the Seismic Potential of South America with Crustal Deformation Models and Historic Earthquakes. In the Earth Sciences Research Journal Vol. 18 (Special Issue) Abstracts, Proceedings of the Latin American and Caribbean Seismological Commission, International Association of Seismology and Physics of the Earth's Interior (LACSC-IASPEI), July 23-25, 2014, Bogota,Colombia.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Impact Craters

-
Imahe
Ano ang mangyayari kapag ang isang meteor (bulalakaw) ay tumama sa lupa? Ang mga bulalakaw ay maaring galing sa mga asteroid --- na gawa sa mga bato, metal (Nickel-Iron), at iba pang mga elemento na nagmula pa sa mga sangkap sa pagbuo ng Solar System. Mayroon ding iba’t-ibang laki ng mga sangkap na ito, mula sa kasin liit ng mga alikabok (dust particles), hanggang sa laki na halos pamplanetarya, tulad ng mga asteroid na Ceres (diametro at 950 km) at Vesta (525 km ang diametro). Bagamat ang karamihan sa mga asteroid ay nasa pagitan ng orbit ng Mars at Jupiter, mayroong ilan sa mga ito ay tumatawid sa orbit ng Mundo (ex. Near-Earth Objects o NEAs), at ang ilan dito ay nahihigop ng grabitasyon ng mundo at bumabagsak sa lupa bilang meteorite o bulalakaw.   Larawan. Mga orbit ng mga asteroid. Makikita na ang marami ay tumatawid sa orbit ng daigdig. Mula sa Solar System Dynamics Group, NASA JPL. Ang maliliit na mga bulalakaw ay kadalasang nasusunog at sumasabog sa itaas ng
Magbasa nang higit pa

Abril sa Diliman: Bakit Sobrang Init Palagi?

-
Imahe
Bakit ba kapag buwan ng Abril ay sobrang init ng panahon lagi sa Diliman----at ganun din sa ibang bahagi ng Maynila? Bagama't ang pinaka kilalang dahilan ay ang daloy ng hangin sa rehiyon o klima, ang isa pang dahilan ay astronomikal: Ito ay tinatawag na “insolation” o insolasyon, isang prosesong pang-init na pisikal o t h ermal na kung saan ang init ng araw na direktang nakatutok sa Maynila (perpendikular) sa panahon ng Abril---na siyang nagdudulot ng madaling pag-init ng lupa. Ang insolasyon ay lubhang kakaiba sa konsepto ng "Insulation". Larawan 1A:  Ang direksyon ng sikat ng araw sa rehiyong tropikal kapag Hunyo (Summer Solstice) ay bahagyang tagilid. Simulasyon mula sa Seasons Explorer ng University of Nebraska-Lincoln.   Larawan 1B:   Ang direksyon naman ng sikat ng araw sa rehiyong tropikal kapag Abril ay lubhang direkta at perpendikular sa lupa. Nagdudulot ito ng matinding pag-init ng lupa.   Larawan 1C:  Kung ihahambing sa dalawa,
Magbasa nang higit pa

Pitong Araw sa Isang Linggo, Saan ba Talaga ito Nagmula?

-
Imahe
Isa sa pinakamalaking katanungan sa lahat ay ang konsepto ng pitong araw sa isang linggo. Saan ba talaga ito nagmula? Totoo bang ang pagkalikha ng daigdig ay sa loob lamang ng pitong araw? Bagamat hindi sakop ng blog na ito ang usaping pangrelihyon, aking tatalakayin ang isa sa mga makabuluhang paliwanag mula sa agham ng astronomiya. Ang agham ng astronomiya ay siyang pangunahing paraan upang itala ang mga haba ng araw, ng buwan, ng taon, at mga panahon. Dahil sa astronomiya, ang sangkatauhan ay natutong itala ng tama ang panahon ng pagtatanim, pag-ani, panahon ng taglamig, tag-init, tagsibol, taglagas, ganoon na rin  ang tag-ulan. Ang pitong araw ay nagmula sa pag-ikot  ni Luna (pangalan ng Buwan na ating gagamitin para hindi nakakalito sa buwan na ibig sabihin ay panahon!) sa Mundo.  Ang isang sidereal na buwan (base sa pagharap ni Luna sa malalayong bituin) ay mayroong 27.3 na araw ang haba, samantalang ang synodic na buwan (base sa phase ni Luna)ay mayroong 29.5 na araw ang
Magbasa nang higit pa