-
Bakit Planetang Tagalog?  Mga kuru-kuro, kaisipan, at usapin tungkol sa agham pamplanetarya at pandaigdig...sa wikang Tagalog.

Tinatalakay ng blog na ito ang iba't-ibang pagbabago at mga pangunahing balita tungkol sa pagusad ng agham sa pagaaral ng daigdig at ng kalawakan. Agham na heologo pantektoniko, heopisika, agham pamplanetarya, atbp.

Ang makabagong paggamit ng GPS o Global Positioning System (ngayo'y tinatawag na GNSS o Global Navigation Satellite System), sa pagsukat ng bilis ng galaw ng lupa na nagsasabi kung gaano nakadikit o gumagalaw ang isang fault o biyak sa lupa, at kung papaano umuusad ang mga platong pantektoniko. Ang pag-usad sa mga biyak na ito ang nagbibigay ng indikasyon kung gaano kalakas ang magiging lindol.

Ginagamit din ang teknolohiyang ito sa pagaaral ng paggalaw at pag-angat ng magma o tunaw na batong pambulkan mula sa ilalim,  ilang kilometro mula sa itaas ng lupa. Ang galaw ng lupa sa itaas ng magma chamber ay nagsasabi kung gaano karami ang pumapasok o lumalabas na magma, nagbibigay indikasyon kung posibleng sumabog ang bulkan o hindi.


Larawan:  Isang ayos ng istasyon ng GPS, mula sa Illinois. Pagsusukat ng galaw ng lupa sa gitnang Estados Unidos, ukol sa Wabash Valley noong 2007.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Impact Craters

-
Imahe
Ano ang mangyayari kapag ang isang meteor (bulalakaw) ay tumama sa lupa? Ang mga bulalakaw ay maaring galing sa mga asteroid --- na gawa sa mga bato, metal (Nickel-Iron), at iba pang mga elemento na nagmula pa sa mga sangkap sa pagbuo ng Solar System. Mayroon ding iba’t-ibang laki ng mga sangkap na ito, mula sa kasin liit ng mga alikabok (dust particles), hanggang sa laki na halos pamplanetarya, tulad ng mga asteroid na Ceres (diametro at 950 km) at Vesta (525 km ang diametro). Bagamat ang karamihan sa mga asteroid ay nasa pagitan ng orbit ng Mars at Jupiter, mayroong ilan sa mga ito ay tumatawid sa orbit ng Mundo (ex. Near-Earth Objects o NEAs), at ang ilan dito ay nahihigop ng grabitasyon ng mundo at bumabagsak sa lupa bilang meteorite o bulalakaw.   Larawan. Mga orbit ng mga asteroid. Makikita na ang marami ay tumatawid sa orbit ng daigdig. Mula sa Solar System Dynamics Group, NASA JPL. Ang maliliit na mga bulalakaw ay kadalasang nasusunog at sumasabog sa itaas ng
Magbasa nang higit pa

Abril sa Diliman: Bakit Sobrang Init Palagi?

-
Imahe
Bakit ba kapag buwan ng Abril ay sobrang init ng panahon lagi sa Diliman----at ganun din sa ibang bahagi ng Maynila? Bagama't ang pinaka kilalang dahilan ay ang daloy ng hangin sa rehiyon o klima, ang isa pang dahilan ay astronomikal: Ito ay tinatawag na “insolation” o insolasyon, isang prosesong pang-init na pisikal o t h ermal na kung saan ang init ng araw na direktang nakatutok sa Maynila (perpendikular) sa panahon ng Abril---na siyang nagdudulot ng madaling pag-init ng lupa. Ang insolasyon ay lubhang kakaiba sa konsepto ng "Insulation". Larawan 1A:  Ang direksyon ng sikat ng araw sa rehiyong tropikal kapag Hunyo (Summer Solstice) ay bahagyang tagilid. Simulasyon mula sa Seasons Explorer ng University of Nebraska-Lincoln.   Larawan 1B:   Ang direksyon naman ng sikat ng araw sa rehiyong tropikal kapag Abril ay lubhang direkta at perpendikular sa lupa. Nagdudulot ito ng matinding pag-init ng lupa.   Larawan 1C:  Kung ihahambing sa dalawa,
Magbasa nang higit pa

Pitong Araw sa Isang Linggo, Saan ba Talaga ito Nagmula?

-
Imahe
Isa sa pinakamalaking katanungan sa lahat ay ang konsepto ng pitong araw sa isang linggo. Saan ba talaga ito nagmula? Totoo bang ang pagkalikha ng daigdig ay sa loob lamang ng pitong araw? Bagamat hindi sakop ng blog na ito ang usaping pangrelihyon, aking tatalakayin ang isa sa mga makabuluhang paliwanag mula sa agham ng astronomiya. Ang agham ng astronomiya ay siyang pangunahing paraan upang itala ang mga haba ng araw, ng buwan, ng taon, at mga panahon. Dahil sa astronomiya, ang sangkatauhan ay natutong itala ng tama ang panahon ng pagtatanim, pag-ani, panahon ng taglamig, tag-init, tagsibol, taglagas, ganoon na rin  ang tag-ulan. Ang pitong araw ay nagmula sa pag-ikot  ni Luna (pangalan ng Buwan na ating gagamitin para hindi nakakalito sa buwan na ibig sabihin ay panahon!) sa Mundo.  Ang isang sidereal na buwan (base sa pagharap ni Luna sa malalayong bituin) ay mayroong 27.3 na araw ang haba, samantalang ang synodic na buwan (base sa phase ni Luna)ay mayroong 29.5 na araw ang
Magbasa nang higit pa