Planetang Tagalog

Larawan: Ang Pilipinas kumpara sa Planetang Pluto. Halos kasing lapad ng Philippine Sea Plate ang lapad ng Pluto; lubhang malaki ang Pluto kaysa sa Pilipinas! ( Pagmamay-ari ng orihinal na imahe:  Google Earth/USGS/NOAA/SIO/USN/GEBCO/NGA/Landsat; NASA/JHUAPL/SWRI/New Horizons; Composite: G. Galgana ).

Sa ngayon, maaaninag na natin ang hugis ng ibabaw ng Pluto. Ang imahe sa ibaba ay nagpapakita ng mga heolohikal na pangitain, subalit medyo malayo pa para sabihin kung ano ang mga ito. Ayon kay Dr. Paul Schenk, isang kasamahan sa Lunar and Planetary Institute (at dating kong katapat-opisina) na espesyalista sa mga tinatawag na icy planetoids o mga malalamig at nagyeyelong mga buwan at mga pandak na planeta----ang Pluto ay maaaring kakambal o katulad ng Triton sa pagkakagawa nito.  Ang Triton ay ang pinakamalaking buwan ng Neptune na binista ng Voyager 2 spacecraft noong 1989. Malamig, maraming yelo na humalo sa mga bato sa ibabaw, at maaaring may mga bulkan sa ilalim ng nagyeyelong ibabaw nito (tinatawag na “icy” volcanism o “cryovolcanoes---ang ibinubuga ay mga naghalong tubig, methane, ammonia sa halip na mga purong lava at batong piroklastiko/pyroclastics), at mga “geysers”.  Ang hangin o atmosphere sa Triton ay lubhang napakanipis at hindi maaring hingahin (gaw

Dumarating tayo sa isang pinakahihintay at pinakamakabuluhang yugto sa pananaliksik sa agham pamplanetarya: ang pagbisita ng sangkatauhan sa pamamagitan ng spacecraft na New Horizons sa planetang Pluto. Sa ika-14 ng Hulyo, 2015 makikita na natin ang itsura ng ibabaw ng planetang Pluto matapos ang matagal na paghihintay... Sa ngayon, ano ang alam natin sa tungkol sa planetang Pluto ? Ang Pluto ay nakita na una ni Clyde Tombaugh matapos ang masusing pagmamasid mula sa Lowell Observatory sa Flagstaff, Arizona nuong 1930. Ito'y kinilala bilang pang-siyam na planeta, ang pinakamalayo, sapagkat ito'y 4.4 hanggang 7.3 bilyong kilometro mula sa araw; simula noon nanatili itong isang planeta hanggang pinangalanan ito na isang maliit o pandak na planeta (dwarf planet), isang bagong uri ng mga planeta na kinabibilangan din ng mga malalaki at bilugang asteroid tulad ng Ceres, Vesta at iba pang mga Kuiper Belt Objects (KBO). Ang nalalaman natin sa Pluto ay ang tungkol sa